Wat ik de afgelopen jaren vaak hoor en lees is dat leerkrachten leerlingen tegenkomen die prima mee kunnen komen met de methode, goed presteren op de bijbehorende dictees en vervolgens keihard onderuitgaan met een dictee van CITO.
Als leerkracht wil je graag dat je leerlingen zo goed mogelijk presteren met spelling. En wat is dan bij de meeste methodes de dagelijkse praktijk? Dat er in de dictees letterlijk de woorden teruggevraagd worden die je de afgelopen weken voorbij hebt zien komen. Als leerkracht helpen we de leerlingen graag extra met het inoefenen van die woorden. We geven dicteewoordjes mee naar huis, misschien laten we de kinderen ook nog oefenen met het programma van Bloon. Net zolang tot de leerling de woordjes kan dromen en perfect kan reproduceren tijdens het dictee. Mooie resultaten, dus kind blij, juf blij en ouders blij!
Maar dan wordt het januari en mogen we weer aan de slag met CITO. En o jee, wat een schrik... Het kind dat het woord 'botsinkje' perfect kan schrijven weet niet hoe het woord 'kettinkje' geschreven wordt maar schrijft 'kettingkje'. Het heeft een foto in het hoofd van het woordbeeld van dat ene woord, maar geen idee hoe het zit met de regel ng / k ??? De vertaalslag van die regel naar het schrijven van dit woord wordt dus niet gemaakt. Natuurlijk heeft de juf die regels met de leerlingen besproken tijdens de spellingles, maar later was die regel niet meer nodig. Het dictee was meer een geheugentest dan een spellingtest voor veel leerlingen.
Wat wij doen in de groep is een auditief - visueel dictee. Iedere ochtend bij binnenkomst besteden we hier een kwartiertje aan. Dit doen we volgens het volgende vaste patroon:
- Leerlingen pakken bij binnenkomst gelijk hun dicteeschriftje, blauwe en groene pen en leggen dit vast klaar voor het tweede deel van het dictee.
- De leerkracht heeft de powerpoint van het dictee klaar staan op het digibord
- Het scherm gaat op zwart, de leerkracht benoemt het eerste woord. De leerlingen benoemen de spellingsproblemen die zij tegenkomen. Om even bij het woord 'kettinkje' te blijven bijvoorbeeld: de è is een korte klank dus moeten er daarna twee medeklinkers. Het woord was ketting maar als de k erbij komt verdwijnt de g. Als alle stukjes van het woord benoemd zijn, dus het auditieve gedeelte klaar is, wordt het beeld van het bord aangezet en bekijken we het woord. Dat is dus het visuele gedeelte. De leerkracht benoemt nogmaals dat we een dubbele medeklinker hebben na die korte klank etc.
- Het bord gaat weer op zwart en woord twee wordt besproken. Daarna wordt deze bekeken op de volgende dia. Op deze manier komen er tien woorden uit willekeurige categorieën voorbij.
- De leerlingen pakken hun blauwe pen en schriftje, de leerkracht neemt het dictee van tien woorden af.
- Na afloop gaat de powerpoint weer aan. De leerkracht benoemt nogmaals per woord waarop gelet moet worden, de leerlingen kijken zelf na met de groene pen. Bij een fout woord wordt het hele woord nogmaals opgeschreven, nu goed.
- Niet bij iedere leerling lukt dit zelf nakijken even goed, daarom laten we om de paar dagen de schriftjes inleveren en doet de juf nog een controle.
Ik werk in een Unit 678, en dit kwartier doen we gewoon met de hele groep. Er komen spellingsproblemen in verschillende moeilijkheidsgraden voorbij. Wat voor de ene leerling herhaling is, is voor de andere groep nieuw. Dit is totaal niet erg. De procedure hierboven lukt ons iedere dag in minder dan een kwartier. Belangrijk hierbij is dat steeds dezelfde structuur gevolgd wordt, voorspelbaar leerkrachtgedrag dus.
En wat levert dit nou op? Leerlingen die nadenken over WAAROM een woord zo geschreven wordt. Leerlingen die niet spontaan in de stress schieten wanneer het woord net even anders is dan het woord dat ze bij de methode hebben geleerd, maar die na gaan denken over hoe het woord is opgebouwd en hoe het geschreven moet worden. En dus: leerlingen die beter gaan scoren op CITO als dat je doel zou zijn, maar vooral: leerlingen die gaan snappen hoe ze door het woord in stukjes te bekijken in hun hoofd het woord goed kunnen schrijven.
Een werkwijze die iets anders is, maar wel heel erg raakt aan onze werkwijze wordt door Marcel Schmeier beschreven in
dit artikel.
Seizoenen Dit zijn de kaarten die ik zelf ook heb hangen. Ik vind deze al zo leuk en sfeervol dat ikdaar geen andere kaarten voor gemaakt heb. Als je ze toch in dezelfde stijl met polkadots wilt hebben, zou je het format van het wc-bordje kunnen gebruiken in combinatie met deze kaarten.
